środa, 29 marca 2017

Węgierskie nazwy miesięcy - znasz je lepiej niż myślisz...

... pod warunkiem, że posługujesz się którymś z popularnych języków obcych. Pomimo tego, że leksyka węgierska bardzo różni się od większości popularnych w Europie języków, to w przypadku nazw miesięcy możemy mówić o bardzo dużym szczęściu, ponieważ zostały one zaczerpnięte z łaciny. Oczywiście został one dostosowane do węgierskiej ortografii, niemniej jednak ich nauka jest banalnie prosta, jeśli znamy angielski, niemiecki lub włoski. Powodem takiego zapożyczenia jest prawdopodobnie religia oraz fakt, że język łaciński odgrywał ważną podczas średniowiecza na Węgrzech. Większość nazw miesięcy bierz swoje nazwy od Rzymskich bogów, np. Ianuarius pochodzi od Janusa, boga początków, wschodów słońca, a Martius od boga wojny Marsa.  Co ciekawe, to polskie nazwy miesięcy są o wiele dziwniejsze od węgierskich, ponieważ w wielu przypadkach pochodzą one jeszcze z czasów pogańskich.

Nazwy węgierskich miesięcy przedstawiają się następująco (dla kontrastu podaję też nazwy miesięcy po polsku, łacinie, angielsku oraz włosku):


január styczeń Ianuarius January gennaio
február luty Februarius February febbraio
március marzec Martius March marzo
április kwiecień Aprilis April aprile
május maj Maius May maggio
június czerwiec Iunius June giugno
július lipiec Iulius July luglio
augusztus sierpień Augustus August agosto
szeptember wrzesień September September settembre
október październik October October ottobre
november listopad November November novembre
december grudzień December December dicembre


Jeśli chodzi natomiast o porównanie z innymi językami ugrofińskimi, to podobieństwa są bardzo niewielkie. W przypadku języka Północnych Mansów podobieństwa nie ma wcale, tutaj to akurat nie dziwi, ponieważ jest to lud syberyjski i raczej ciężko oczekiwać, żeby posiadał nazwy miesięcy typowe dla krajów Europejskiego kręgu kulturowego. Całkowicie odmienne są również nazwy miesięcy w języku fińskim. Tutaj możemy być nieco zdziwieni, ponieważ języki sąsiadów posiadają nazwy miesięcy zaczerpnięte z łaciny. Jeśli chodzi natomiast o język estoński, to podobnie jak język węgierski, dokonał on zapożyczenia nazw miesięcy z łaciny i dostosowania ich do własnych zasad ortografii.

Tabela poniżej przedstawia nazwy miesięcy w językach: węgierskim, polskim, języku Północnych Mansów, fińskim oraz estońskim.


január styczeń rētəŋ jūswoj tammikuu jaanuar
február luty wāt́l sāraɣpnal helmikuu veebruar
március marzec māńpoĺ maaliskuu märts
április kwiecień jani̮ɣpoĺ huhtikuu aprill
május maj jāŋnatn ētpos toukokuu mai
június czerwiec lūpta-ētpos kesäkuu juuni
július lipiec ojttur-ētpos heinäkuu juuli
augusztus sierpień wōrtur-ētpos elokuu august
szeptember wrzesień sūkr-ētpos syyskuu september
október październik jāŋkpoĺn ētpos lokakuu oktoober
november listopad mań-təŋ-ētpos marraskuu november
december grudzień wat́i-xōtl-ētpos joulukuu detsember


Dzięki uprzejmości jednego z użytkowników reddita (DialupReborn) udało mi się dotrzeć do nazw miesięcy używanych przed zapożyczeniem nazw miesięcy z języka łacińskiego. Przedstawiają się one następująco:
Vízöntő - styczeń
Böjt előhava - luty
Böjt máshava - marzec
Szent György hava - kwiecień
Pünkösd hava - maj
Szent Iván hava - czerwiec
Szent Jakab hava - lipiec
Kisasszony hava - sierpień
Szent Mihály hava - wrzesień
Mindszent hava - październik
Szent András hava - listopad
Karácsony hava - grudzień

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz