Magyarabowie -potomkowie wegrow zamieszkujący dorzecze Nilu

Węgrzy w Afryce!? Tak dobrze widzicie, to nie pomyłka. W dorzeczu Nilu żyje lud, który twierdzi, iż jest związany z potomkami Madziarów. Obecnie szacuje się, że lud Magyarabów liczy sobie około 7000 osób, a zostali oni odkryci, w 1935 roku, przez László Almásyego.

Verbix strona i program odmieniający czasowniki

W dzisiejszym wpisie chciałem przedstawić stronę internetową oraz program, które umożliwiają nam odmianę czasowników w wielu językach, w tym również w języku węgierskim. W celu odmienienia dowolnego węgierskiego czasownika musimy się udać pod ten adres oraz wprowadzić wybrany przez nas czasownik w formie dla 3 osoby liczby pojedynczej. Poniżej otrzymamy odmianę czasownika we wszystkich możliwych formach. Dodatkowo na stronie wyróżnione są wszystkie 23 węgierskie czasowniki nieregularne i mamy do nich dostęp przez naciśnięcie odpowiedniego odnośnika.

Węgierskie artykuły z angielskim tłumaczeniem

Dzisiejszy wpis niestety zainteresuje jedynie osoby posługujące się językiem angielskim. Niedawno, prawdopodobnie na reddicie, udało mi się znaleźć link do węgierskiej strony Reader's Digest, gdzie znajdziemy artykuły napisane po węgiersku, a z lewej strony ich angielskie tłumaczenia.

Węgierskie dni tygodnia i ich słowiańskie pochodznie

Węgierskie dni tygodnia to kolejna część węgierskiego leksykonu, która nie powinna sprawiać większego problemu, ponieważ czerpie ona w dużej mierze z języków słowiańskich, którymi posługują się mieszkańcy sąsiadujących krajów.

Węgierskie nazwy miesięcy - znasz je lepiej niż myślisz...

... pod warunkiem, że posługujesz się którymś z popularnych języków obcych. Pomimo tego, że leksyka węgierska bardzo różni się od większości popularnych w Europie języków, to w przypadku nazw miesięcy możemy mówić o bardzo dużym szczęściu, ponieważ zostały one zaczerpnięte z łaciny. Oczywiście został one dostosowane do węgierskiej ortografii, niemniej jednak ich nauka jest banalnie prosta, jeśli znamy angielski, niemiecki lub włoski. Powodem takiego zapożyczenia jest prawdopodobnie religia oraz fakt, że język łaciński odgrywał ważną podczas średniowiecza na Węgrzech. Większość nazw miesięcy bierz swoje nazwy od Rzymskich bogów, np. Ianuarius pochodzi od Janusa, boga początków, wschodów słońca, a Martius od boga wojny Marsa.  Co ciekawe, to polskie nazwy miesięcy są o wiele dziwniejsze od węgierskich, ponieważ w wielu przypadkach pochodzą one jeszcze z czasów pogańskich.

Nazwy węgierskich miesięcy przedstawiają się następująco (dla kontrastu podaję też nazwy miesięcy po polsku, łacinie, angielsku oraz włosku):

január	styczeń	Ianuarius	January	gennaio
február	luty	Februarius	February	febbraio
március	marzec	Martius	March	marzo
április	kwiecień	Aprilis	April	aprile
május	maj	Maius	May	maggio
június	czerwiec	Iunius	June	giugno
július	lipiec	Iulius	July	luglio
augusztus	sierpień	Augustus	August	agosto
szeptember	wrzesień	September	September	settembre
október	październik	October	October	ottobre
november	listopad	November	November	novembre
december	grudzień	December	December	dicembre

Jeśli chodzi natomiast o porównanie z innymi językami ugrofińskimi, to podobieństwa są bardzo niewielkie. W przypadku języka Północnych Mansów podobieństwa nie ma wcale, tutaj to akurat nie dziwi, ponieważ jest to lud syberyjski i raczej ciężko oczekiwać, żeby posiadał nazwy miesięcy typowe dla krajów Europejskiego kręgu kulturowego. Całkowicie odmienne są również nazwy miesięcy w języku fińskim. Tutaj możemy być nieco zdziwieni, ponieważ języki sąsiadów posiadają nazwy miesięcy zaczerpnięte z łaciny. Jeśli chodzi natomiast o język estoński, to podobnie jak język węgierski, dokonał on zapożyczenia nazw miesięcy z łaciny i dostosowania ich do własnych zasad ortografii.

Tabela poniżej przedstawia nazwy miesięcy w językach: węgierskim, polskim, języku Północnych Mansów, fińskim oraz estońskim.

január	styczeń	rētəŋ jūswoj	tammikuu	jaanuar
február	luty	wāt́l sāraɣpnal	helmikuu	veebruar
március	marzec	māńpoĺ	maaliskuu	märts
április	kwiecień	jani̮ɣpoĺ	huhtikuu	aprill
május	maj	jāŋnatn ētpos	toukokuu	mai
június	czerwiec	lūpta-ētpos	kesäkuu	juuni
július	lipiec	ojttur-ētpos	heinäkuu	juuli
augusztus	sierpień	wōrtur-ētpos	elokuu	august
szeptember	wrzesień	sūkr-ētpos	syyskuu	september
október	październik	jāŋkpoĺn ētpos	lokakuu	oktoober
november	listopad	mań-təŋ-ētpos	marraskuu	november
december	grudzień	wat́i-xōtl-ētpos	joulukuu	detsember

Dzięki uprzejmości jednego z użytkowników reddita (DialupReborn) udało mi się dotrzeć do nazw miesięcy używanych przed zapożyczeniem nazw miesięcy z języka łacińskiego. Przedstawiają się one następująco:
Vízöntő - styczeń
Böjt előhava - luty
Böjt máshava - marzec
Szent György hava - kwiecień
Pünkösd hava - maj
Szent Iván hava - czerwiec
Szent Jakab hava - lipiec
Kisasszony hava - sierpień
Szent Mihály hava - wrzesień
Mindszent hava - październik
Szent András hava - listopad
Karácsony hava - grudzień

Materiały gramatyczne i fonetyczne - opracowania w formie plików .pdf

Dzisiaj chciałem się podzielić swoimi opracowaniami gramatyki oraz fonetyki w formie plików .pdf. Będę je cyklicznie umieszczał, po opracowaniu 5 kolejnych rozdziałów z podręcznika Eugeniusza Mroczko "Język węgierski dla początkujących". W przypadku niektórych tematów będę się również wspomagał angielską wersją broszury do gramatyki węgierskiej za darmo udostępnianej na stronie podręcznika MagyarOK. Aktualnie dostępne materiały można znaleźć pod tym adresem.

Inne strony o języku węgierskim, które warto polecić

W dzisiejszym wpisie chciałbym przedstawić i polecić kilka stron o tematyce węgierskiej, które uważam za wartościowe. Nie oznacza to oczywiście, że jeśli jakaś strona się tutaj nie znajdzie, to uważam ją za złą, prawdopodobnie o jej istnieniu nie mam zielonego pojęcia. Także, jeśli znacie jakieś inne ciekawe strony, to proszę, zostawcie odnośniki do nich w komentarzach.

Darmowe materiały do nauki ze strony podręcznika Magyar OK

Magyar OK to podręcznik stworzony przez dwie nauczycielki języka węgierskiego. Jest on dostępny jedynie w wersji węgierskiej, jednak na oficjalnej stronie tego podręcznika znajdziemy również objaśnienia zadań i wiele innych materiałów. Obecnie dostępne są trzy wersje podręcznika, w zależności od poziomu, A1, A2 i B1. Na rok 2017 zaplanowana jest również premiera podręcznika na poziomie B2.

Słowa, które są podobne w językach węgierskim i polskim

W dzisiejszym wpisie zaprezentuję wyraz które są podobne w jednym jak i drugim języku. Natknąłem się na nie w podręcznikach, na Duolingo, bądź oglądając filmy na DVD w wersji węgierskiej. Większość wyrazów to nie podstawowe słownictwo, lecz bardziej zaawansowane słowa, wnika to zapewne z tego, że  węgierski jest językiem ugro-fińskim. Podobieństwa wyrazów szukałbym natomiast w zapożyczeniach do obu języków, głównie z łaciny.

Harmonia samogłosek

W wyrazach węgierskich, na ogół, znajdują się samogłoski tego samego szeregu. Na podstawie samogłosek wyraz należy sklasyfikować do grupy przedniej lub tylnej w celu poprawnego zastosowania końcówek oraz przyrostków gramatycznych.